The Sunday Cluster (22/10/2023) Τεύχος #46
Η Γλώσσα του Σώματος της Παραπλάνησης: Η Ιστορία του Ελικοπτέρου με τον Brian Williams
Σε έναν κόσμο όπου οι μη λεκτικές ενδείξεις συχνά μιλούν πιο δυνατά από τις λέξεις, η περίπτωση του Μπράιαν Γουίλιαμς, του άλλοτε έμπιστου παρουσιαστή των νυχτερινών ειδήσεων του NBC, αποτελεί απόδειξη του περίπλοκου “χορού” μεταξύ των λεκτικών διηγήσεων και της γλώσσας του σώματος που συνοδεύει την εξαπάτηση. Το 2015, ο Γουίλιαμς αντιμετώπισε μια καθοριστική για την καριέρα του στιγμή, όταν ανασκεύασε μια ιστορία σχετικά με την περιπέτειά του στο Ιράκ, μια ιστορία που είχε παραποιήσει με την πάροδο των ετών. Το εν λόγω συμβάν προσφέρει μια ενδιαφέρουσα μελέτη των ανεπαίσθητων ενδείξεων της παραπλάνησης και του αντίκτυπου των ψευδών δηλώσεων στη δημόσια σφαίρα.
Το 2003, μέσα στο χάος της εισβολής στο Ιράκ, ο Γουίλιαμς μετέδωσε κατά την διάρκεια της εκπομπής του στο NBC ότι βρισκόταν σε ένα ελικόπτερο που χτυπήθηκε από ένα RPG (Rocket-propelled grenade). Η συγκλονιστική ιστορία της επιβίωσής του και η γενναιότητα των στρατιωτών ζωγράφισαν μια γλαφυρή εικόνα ενός δημοσιογράφου στη γραμμή του πυρός. Ωστόσο, η ιστορία αυτή άρχισε να αποκαλύπτεται δώδεκα χρόνια αργότερα, εκθέτοντας όχι μόνο τα ψέματα στον ισχυρισμό του, αλλά και θέτοντας υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία του ως παρουσιαστή ειδήσεων και δημοσιογράφου.
Το κουβάρι άρχισε να ξετυλίγεται όταν το στρατιωτικό προσωπικό, που ήταν παρόν κατά τη διάρκεια του περιστατικού, αμφισβήτησε την εκδοχή του Williams για τα γεγονότα. Σε αντίθεση με τις δραματικές εξιστορήσεις του, το ελικόπτερό στο οποίο επέβαινε δεν είχε δεχθεί πυρά, αλλά είχε προσγειωθεί λόγω αμμοθύελλας, γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το απειλητικό για τη ζωή του σενάριο που περιέγραφε. Αναγκασμένος να αντιμετωπίσει αυτές τις κατηγορίες, ο Γουίλιαμς παραδέχτηκε στον αέρα ότι "δεν θυμόταν καλά" (“misremembered”) το γεγονός, αποδίδοντας την αντίφαση σε εσφαλμένη μνήμη.
Η ανάλυση της αναδίπλωσης του Ουίλιαμς (0:18 - 0:28 & 2:03 - 2:07 στο βίντεο παρακάτω) και της προηγούμενης εξιστόρησης των γεγονότων αποκαλύπτει κλασικά σημάδια παραπλάνησης, τόσο λεκτικής όσο και μη λεκτικής. Στην απολογία του, ο Williams χρησιμοποίησε αποστασιοποιητική γλώσσα (distancing language), μια συνήθης τακτική που χρησιμοποιούν τα άτομα που προσπαθούν να διαχωρίσουν τον εαυτό τους από τα ψέματά τους όπως επίσης και ένα τρομακτικό αριθμό chiralities (ασσυμετριών του προσώπου του στην αρχή της “απολογίας”).
Το παρακάτω chirality είναι ακριβώς πάνω στην έκφραση “Ι was traveling in an aircraft that was hit by an RPG”
Ο όρος "δεν θυμήθηκα καλά" είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικός, υποδηλώνοντας ένα ακούσιο λάθος και όχι ένα σκόπιμο ψέμα, επιδιώκοντας έτσι να ελαχιστοποιήσει τη σοβαρότητα της επινόησής του.
H παραπάνω έκφραση είναι πάνω στο “I made a mistake in recalling…” στο 2:04 από το βιντεάκι παρακάτω
Συγκλονιστική η τεράστια εσωτερική διαφωνία που βιώνει την στιγμή που “απολογείται” ο Williams…
Επιπλέον, καθ' όλη τη διάρκεια της εξιστόρησης της κατασκευασμένης ιστορίας του με την πάροδο των ετών, ο Williams εμφάνισε μια αφηγηματική ωραιοποίηση, έναν δείκτη παραπλάνησης όπου το ψέμα γίνεται πιο λεπτομερές και μεγαλόπνοο, απομακρυνόμενο περισσότερο από την αλήθεια με κάθε επανάληψη. Σε μια συνέντευξή του στον Ντείβιντ Λετερμαν το 2013, προσέθεσε δραματικά στοιχεία, όπως συγκεκριμένα όπλα (RPG και AK-47) και το άμεσο χτύπημα του ελικοπτέρου του, ενισχύοντας τον δικό του ρόλο στην ιστορία.
Όσον αφορά τη γλώσσα του σώματος, ενώ δεν τονίζονται συγκεκριμένες χειρονομίες στην απολογία του, τα άτομα σε παρόμοιες καταστάσεις συχνά παρουσιάζουν ενδείξεις που είναι ενδεικτικές της παραπλάνησης. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν την έλλειψη οπτικής επαφής, την υπερβολικά ελεγχόμενη ή άκαμπτη σωματική συμπεριφορά και τον προβαρισμένο συγχρονισμό κατά τη διάρκεια της ομιλίας. Αυτά τα μη λεκτικά σημάδια, σε συνδυασμό με τις λεκτικές ενδείξεις, συμβάλλουν σε μια ολιστική εικόνα της παραπλάνησης.
Οι χρήστες του ίντερνετ δεν άργησαν να “σηκώσουν το γάντι” από το “δεν θυμήθηκα καλά” του Williams, βάζοντας στο τραπέζι και ορισμένα άλλα ιστορικά γεγονότα που ο Williams μπορεί να ήταν παρών αλλά να μην θυμόταν την παρουσία του όπως…
την πρώτη παρουσία των ΗΠΑ στο φεγγάρι
την παρουσία του στον αλησμόνητο λόγο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
παρουσία στα χαντάκια του Β παγκοσμίου Πολέμου
όπως επίσης και τις ιπποδρομίες στο Κολοσσαίο
Η υπόθεση του Μπράιαν Γουίλιαμς υπογραμμίζει τη σημασία της ακεραιότητας στη δημοσιογραφία και χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι η αλήθεια, όπως και η γλώσσα του σώματος, δεν μπορεί εύκολα να συγκαλυφθεί. Σε μια εποχή όπου η εμπιστοσύνη στα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι υψίστης σημασίας, το περιστατικό αυτό αναδεικνύει την ανθρώπινη τάση για παραπλάνηση και τον κρίσιμο ρόλο της γλώσσας του σώματος στη διάκριση της αλήθειας από τη μυθοπλασία.
Καλή συνέχεια και καλή εβδομάδα!
Με πολύ αγάπη,
P.
Ps.1: Μάθε περισσότερα για το body language reading και το behavior profiling. Συμπλήρωσε αυτή τη φόρμα επικοινωνίας και θα έρθω σε επαφή μαζί σου άμεσα.
Ps.2: Δες εδώ την προηγούμενη έκδοση του Friday Cluster από τις 13 Οκτωβρίου 2023.
Ps.3: Τέλος δες εδώ το ανθολόγιο των νημάτων στο twitter!