The Friday Cluster — 23 June, 2023

Αυτή την εβδομάδα παίρνουμε μια γεύση από μια επικίνδυνη ναρκισσιστική τακτική, τα αρχικά στάδια μιας ανάκρισης, ένα εξαιρετικό βιβλίο και μία απίστευτη λιχουδιά. Enjoy!

Ναρκισσιστική τακτική που μελετώ

Η τακτική του "gaslighting" είναι μία από τις καταπιεστικές τακτικές που χρησιμοποιούν οι ναρκισσιστικές προσωπικότητες για να σιωπήσουν και να κακοποιήσουν τους γύρω τους.

“Αυτό που περιγράφεις δεν έγινε ποτέ”
“Δεν ξέρεις τι λές”
”Στο μυαλό σου είναι όλα”
“Τα έχεις χαμένα”
”Δεν θυμάσαι καλά”

είναι μερικές από τις κλισέ φράσεις που θα χρησιμοποιηθούν από τις ναρκισσιστικές προσωπικότητες εν μέσω συζητήσεων με τα υποψία θύματα.

Ο όρος “gaslighting” (βάζω σε ένα χώρο το φωταέριο) προέρχεται από τον τίτλο ενός θεατρικού έργου του 1938 και των ταινιών που βασίστηκαν σε αυτό το έργο. Οι πλοκές αυτών των έργων αφορούν έναν άνδρα που προσπαθεί να κάνει την γυναίκα του να πιστέψει ότι τρελαίνεται. Ο άνδρας αυτός αλλάζει τακτικά την ένταση των φωτών του σπιτιού σύμφωνα με το διαθέσιμο φωταέριο που υπάρχει σε κάθε φως, αλλά εκείνος προσποιείται ότι οι φωτισμοί δεν αλλάζουν και ότι η γυναίκα κοντεύει να τρελαθεί και δεν θα πρέπει να εμπιστευτεί τις ίδιες τις αντιλήψεις της.

Η τεχνική του gaslighting αποσκοπεί στο να αμφισβητήσει, να αλλάξει και να ανατρέψει την πραγματικότητα (distorting reality) στο μυαλό του θύματος και να κλονίσει την αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Οι ψυχοπαθείς και οι ναρκισσιστικές προσωπικότητες χρησιμοποιούν αυτήν την τακτική για να ελέγξουν και να εξουδετερώσουν τις ψυχολογικές “άμυνες” των θυμάτων τους. Μέσω αρνητικών συμπεριφορών, ψεύδους, αποδόμησης και αποσιώπησης, προσπαθούν να αμφισβητήσουν την αξιοπιστία και την ψυχολογική σταθερότητα των θυμάτων τους.

Οι τακτικές gaslighting περιλαμβάνουν την απαξίωση των αισθημάτων και των ανησυχιών των άλλων, την αναστροφή των ρόλων και την αναποτελεσματική επικοινωνία, την προκατάληψη και την επιλεκτική μνήμη, καθώς και τη δημιουργία αμφιβολίας και αβεβαιότητας. Όλες αυτές οι τακτικές έχουν ως στόχο την απόσπαση της προσοχής, την εξασθένιση της αυτοπεποίθησης και την καταστολή της εσωτερικής “φωνής” (ή αλλιώς ένστικτο αυτοσυντήρησης) του θύματος.

Είναι σημαντικό να εμπιστευόμαστε πάντα το ένστικτο μας (mammalian brain), καθώς αυτός είναι ένας μηχανισμός με “κληρονομημένα” γονίδια, εμπειρίες και βιώματα από τους προγόνους μας (εκατομμύρια χρόνια πίσω). Είναι πιο αξιόπιστο και πιο "εκπαιδευμένο” να εντοπίζει τον κίνδυνο από μακριά, πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε “λογική” (pre-frontal cortex) που είναι μερικά χιλιάδες χρόνια νέα.

Είναι ακόμα πιο σημαντικό να μπορούμε να καταλαβαίνουμε τα σημάδια της γλώσσας του σώματος που τα κακόβουλα άτομα θα μας δείξουν, συνήθως ασυναίσθητα, και να τα συγκρίνουμε με τα “ευρήματα” της λεκτικής επικοινωνίας.

Από τις επιβεβαιωτικές ματιές (confirmation glances) και τις μικροεκφράσεις περιφρόνησης (contempt) ως την επίδειξη του λαιμού (neck exposure) και τον συριγμό των δοντιών (teeth sucking), οι επιθετικές εκφράσεις της γλώσσας του σώματος, μπορούν να `επιβεβαιώσουν` τα ένστικτά μας.

Τέλος, είναι εξαιρετικά σημαντικό να διατηρούμε μία ομάδα υποστήριξης, με τα άτομα της οποίας θα μπορούμε να μοραζόμαστε τις συνομιλίες που έχουμε με τους ναρκισσιστές, προκειμένου να διενεργούμε τα απαραίτητα reality checks σε σχέση με αυτά που ζούμε και με αυτά που οι ναρκισσιστές προσπαθούν να μας πείσουν ότι ζουμε.

Ανακριτική Μέθοδος που επαναπροσδιορίζω

Η ανακριτική μέθοδος Reid είναι μια τεχνική που χρησιμοποιείται στον τομέα της αστυνομικής ερευνητικής εργασίας για την αποκάλυψη της αλήθειας από ύποπτους. Η μέθοδος Reid ακολουθεί ένα σύνολο εννέα σταδίων που οδηγούν στην απόκτηση πληροφοριών. Τα 2 πρώτα στάδια είναι τα εξής:

1. Τακτικός Διαπληκτισμός (confrontation)

2. Δημιουργία πλαισίου (theme development)

Το πρώτο στάδιο της ανακριτικής μεθόδου Reid είναι ο Τακτικός Διαπληκτισμός. Ο ανακριτής παρουσιάζει τα γεγονότα της υπόθεσης και ενημερώνει τον ύποπτο για τα αποδεικτικά στοιχεία εναντίον του, υπονοώντας με αυτοπεποίθηση ότι ο ύποπτος εμπλέκεται στο έγκλημα. Σε ορισμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ δε, ο ανακριτής μπορεί να ισχυριστεί ότι υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία που στην πραγματικότητα όμως δεν υπάρχουν! Μπορεί δηλαδή να μπλοφάρει προκειμένου να αποσπάσει στοιχεία ή/ και ομολογία από τον ύποπτο.

Το επίπεδο άγχους και η γλώσσα του σώματος του ύποπτου είναι σε συνεχής παρακολούθηση και ο ανακριτής μπορεί να κινηθεί γύρω από το δωμάτιο, παραβιάζοντας το προσωπικό του χώρο του ύποπτου. Αν ο ύποπτος αρχίζει να ανησυχεί, εκδηλώνοντας το άγχος του, για παράδειγμα με το να γλείφει τα χείλη του (grooming gesture), να πιάνει το πίσω μέρος του λαιμού του ή να σφίγγει τις γροθιές του, όπως επίσης και να καλλωπίζει τον εαυτό του (για παράδειγμα, να χαϊδεύει τα μαλλιά του), ο ανακριτής καταγράφει όλα αυτά τα σημεία αναφοράς (data points) ως ένδειξη παραπλανητικής συμπεριφοράς. Μία επιπλέον τεχνική των ανακριτών είναι και αυτή του να στριμώχνουν στην γωνία έναν ύποπτο, συνήθως ανάμεσα σε ένα έπιπλο (τραπέζι) και στον εαυτό τους (παράδειγμα παρακάτω) δημιουργώντας έτσι τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να εκδηλωθεί τυχόν άγχος.

Κατά την δημιουργία του πλαισίου (theme development), ο ανακριτής δημιουργεί μια ιστορία για τον λόγο για τον οποίο ο ύποπτος πιθανότατα διέπραξε το έγκλημα. Η δημιουργία του πλαισίου συνίσταται στο να βλέπει ο ανακριτής, μέσα από τα μάτια του ύποπτου προσπαθώντας να κατανοήσει τον λόγο για τον οποίο έγινε ένα έγκλημα. Ο ανακριτής παρουσιάζει μια ιστορία που ο ύποπτος μπορεί να αποδεχθεί να εξηγήσει ή να δικαιολογήσει τον ρόλο του στο έγκλημα, και την ίδια στιγμή παρατηρεί τον ύποπτο για να δει αν συμπεριφέρεται “μέσα” σε αυτό το πλαίσιο.

Αν οι αντιδράσεις του υπόπτου, μαρτυρούν αυξημένο άγχος, κινήσεις με πλεγμένα δάχτυλα τον χεριών, κατάποση αυξημένων ποσοτήτων σάλιου, αναπνοή από το στήθος κτλ, τότε ο ανακριτής θα συνεχίσει να αναπτύσσει αυτό το πλαίσιο. Η δημιουργία του πλαισίου παραμένει στο παρασκήνιο καθ' όλη τη διάρκεια της ανάκρισης. Όταν αναπτύσσονται τα θέματα, ο ανακριτής μιλά με μια απαλή, καταπραϋντική φωνή (downward inflection) για να φανεί μη απειλητικός και να ξεγελάσει τον ύποπτο σε μια ψεύτικη αίσθηση ασφάλειας.

Βιβλίο που ξαναθυμάμαι

Σαν φανατικός θεατής του αθλήματος του τένις, δεν θα μπορούσα να μην έχω διαβάσει την αυτοβιογραφία ενός από τους κορυφαίους παίκτες που πέρασαν ποτέ από τα γήπεδα.

Ο λόγος για τον Αντρέ Αγκάσι, ο οποίος χάρισε εκπληκτικές και αλησμόνητες στιγμές στους ανά τον κόσμο θεατές, κατά την διάρκεια των επικών μονομαχιών του με τον Πιτ Σάμπρας.

Τα Χριστούγεννα του 2010 ετοιμάζομαι να επιβιβαστώ σε μία πτήση από το Μιάμι προς την Μαδρίτη, μετά από ένα εξαιρετικά κουραστικό και απαιτητικό ταξίδι στην λατινική Αμερική. Το μόνο που θέλω είναι να κοιμηθώ από την συσσωρευμένη κούραση. Οι δυνάμεις μου ίσα ίσα που με βγάζουν στον έλεγχο του αεροδρομίου, και χωρίς να έχω καμία διάθεση και κουράγιο να επισκεφτώ τα duty free, το μάτι μου πέφτει αστραπιαία στην αυτοβιογραφία του Αγκάσι που μόλις είχε κυκλοφορήσει.

Με τα βλέφαρά μου να ζυγίζουν…τόνους από την κούραση αγοράζω το βιβλίο προκειμένου να το ξεκινήσω κατόπιν της άφιξης στην Αθήνα. Με το που τακτοποιούμαι στην θέση μου, και λίγο πριν το αεροπλάνο τροχοδρομήσει, λέω να διαβάσω τις 2-3 πρώτες σελίδες ίσα ίσα για να πάρω μία γεύση από το βιβλίο.

Οι 2-3 σελίδες έγιναν 20… και οι 20…30. Το αποτέλεσμα; Καθ` όλη την διάρκεια της 9ωρης πτήσης δεν κοιμήθηκα ούτε λεπτό! Οι καφέδες έρχονταν ο ένας μετά τον άλλο προκειμένου να μην με πιάσει ύπνος, με την αυτοβιογραφία “Open” να με συνεπαίρνει. Πραγματικά ένα βιβλίο που το συνιστώ ανεπιφύλακτά, σε φιλάθλους του τένις και μη.

Οι αγαπημένες μου ατάκες από το βιβλίο είναι οι εξής:

Σχετικά με την ομοιότητα του τένις με την ζωή

(Update 25/6/2023: μετάφραση των αγγλικών κειμένων):

“It's no accident, I think, that tennis uses the language of life. Advantage, service, fault, break, love, the basic elements of tennis are those of everyday existence because every match is a life in miniature. Even the structure of tennis, the way the pieces fit inside one another like Russian nesting dolls, mimics the structure of our days. Points become games become sets become tournaments, and it's all so tightly connected that any point can become the turning point. It reminds me of how seconds become minutes become hours, and any hour can be our finest. Or darkest. It's our choice.”

"Δεν είναι τυχαίο, νομίζω, που στο τένις χρησιμοποιούνται όροι βγαλμενοι από την καθημερινή μας ζωή. Προβάδισμα (Advantage), σέρβις (service), σφάλμα (fault), διάλειμμα/ "σπάσιμο" (break), αγάπη (love), η βασική ορολογία του τένις είναι εκφράσεις της καθημερινής ζωής μας, επειδή κάθε αγώνας είναι μια ζωή σε μικρογραφία. Ακόμα και η δομή του τένις, ο τρόπος που τα διάφορα κομμάτια ταιριάζουν μέσα το ένα στο άλλο, σαν ρωσικές κούκλες, αντικατοπτρίζει τη δομή την ζωής μας. Οι πόντοι γίνονται παιχνίδια (game) τα οποία γίνονται σετ που γίνονται κερδισμένα τουρνουά, και όλα είναι τόσο σφιχτά συνδεδεμένα που κάθε πόντος μπορεί να γίνει σημείο ανατροπής. Μου θυμίζει πώς τα δευτερόλεπτα γίνονται λεπτά που γίνονται ώρες, και οποιαδήποτε ώρα (στιγμή) μπορεί να είναι η καλύτερή μας. Ή και η σκοτεινότερή μας. Η επιλογή είναι στα χέρια μας."

Και σχετικά με το νόημα της ζωής:

“Remember this. Hold on to this. This is the only perfection there is, the perfection of helping others. This is the only thing we can do that has any lasting meaning. This is why we're here. To make each other feel safe.”

"Θυμήσου αυτό. Κράτα το αυτό στο μυαλό σου. Η μόνη αυτο-ολοκλήρωση/ τελειότητα που υπάρχει, είναι όταν παρέχουμε βοήθεια στους άλλους. Το μόνο πράγμα που έχει πραγματικό νόημα είναι αυτό. Γι' αυτό βρισκόμαστε εδώ. Να κάνουμε ο ένας τον άλλον να νιώθει ασφάλείς."

Game, set, match!

Αγαπημένη λιχουδιά

Η πειθαρχεία σε θέματα διατροφής είναι (σχεδόν) απαράβατος κανόνας τόσο σε σχέση με την ποιότητα ύπνου όσο και σε σχέση με την καλή λειτουργεία του εντέρου και άρα του εγκεφάλου. Λεπτομέρειες που κάνουν την διαφορά όσον αφορά πολύ απαιτητικά προγράμματα και ρουτίνες.

Το “σχεδόν” παραπάνω βέβαια πάει στα σιροπιαστά γλυκά από το ζαχαροπλαστείο Κωνσταντινίδης (το παρόν δεν είναι διαφήμιση και δεν είμαι affiliated with them).

Η παραπάνω περιγραφή θεωρώ ότι τα λέει όλα: Λεπτό και τραγανό χειροποίητο φύλλο κρούστας, αγνό κατσικίσιο βούτυρο από την Ελασσόνα ή λάδι κατά την περίοδο της νηστείας, κοπανισμένοι ξηροί καρποί από τις παρυφές του Κισσάβου και λαχταριστό σιρόπι με μπαχαρικά σε λαχταριστές μπουκίτσες.

Σαραγλάκι, γιαννιώτικο και τριγωνάκι μπακλαβάς οι μεγαλύτερες των αμαρτιών!

Καληνύχτα και καλή εβδομάδα σε όλους σας!

Much love,

P.

---

Ps.1: Πες μου στα σχόλια παρακάτω ποιο ήταν το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του #thefridaycluster

Ps.2: Μάθε περισσότερα για το body language reading και το behavior profiling. Συμπλήρωσε αυτή τη φόρμα επικοινωνίας και θα έρθω σε επαφή μαζί σου άμεσα.

Ps.3: Αν έχεις παρουσία και στα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα, ακολούθησε με και στο Facebook ή στο Instagram.

Ps.4: Τέλος μπορείς εδώ να δεις το ανθολόγιο των νημάτων στο twitter!